Tarihi 1940 yılı sonlarına dayanan barkod sistemi ülkemizde 1990′ ların başından itibaren kullanılmaya başladı. Barkod sisteminin stok yönetimi ile birleşmesinden sonra ürünlerin hareketini kontrol etmek te çok kolay hale geldi. Firmalar stok yönetimini barkod ile online stok programı üzerinde yapmaya başladıktan sonra çok hızlı bir büyüme elde ettiler. İlk olarak sadece çizgilerden oluşan 1d barkod teknolojisi gelişerek 2d veya karekod, noktalardan oluşan dot barkod gibi çok fazla çeşitte farklı sektörlerde kullanılmaya başladı.
Günümüzde ilaç takip sistemleri üretim sürecinden eczaneye kadar tüm süreçler takip edilmekte ve kayıp kaçakların tamamen önüne geçilmektedir. Gene benzer bir barkod sistemi teknolojisi hal kayıt sisteminde entegre edilmiş tarım ürünlerinin tarladan son noktaya gelinceye kadar üretim şekilleri doğal tarım geleneksel tarım modern tarım gibi veya ürünün hangi bölgeden üretildiğine kadar tüm süreçler barkod sistemi üzerinden karekodla takip edilebilir hale gelmiştir. Akıllı telefonlara kurulan uygulamalar üzerinden tüm aşamalar izlenebilmektedir.
Barkod Sistemi Programı
Stok yönetiminde kullanılan barkod sistemi ise ilk başlarda çok zorluklarla başlasa bile günümüzde üreticilerin bu işe verdiği değer sayesinde disipline edilmiş neredeyse piyasada barkodsuz ürün kalmamıştır. Bu da perakende firmanın işini kolaylaştırmış stok takibini yapmalarını sağlamıştır. Barkod sistemi ilk kullanılmaya başladığı yıllarda firmalar satın alma yaptıkları ürünleri kendileri barkod etiketi basarak barkodlamak zorunda kalıyorlardı. Başka bir yolda üretici eğer küçükse farklı bir sektöre ait barkodu mesela araba lastiği barkodunu kopyalayarak kendi ürünlerinde kullanıyordu. Sektörde o kadar ilginç işler oluyordu ki firma bir barkodu tüm ürünlerine aynı barkodu basarak sevk ediyordu. Bu da satın alma yapan firmaya ek iş yükü getiriyor ürünlere tekrar etiket basarak etiketlemek zorunda kalıyorlardı. Günümüzde bu tür problemler tamamen çözülerek barkod sistemi disiplin altına alınmış oldu.
Barkod Kapasitesi
1d barkodların içine çok küçük miktarda veri sığarken 2d barkod içine çok yüksek kapasitede veri depolanabilmektedir. Bir faturayı 2d barkod içine koyarak tek seferde okutularak işlem yapılabilir. Barkod sistemini doğru işletmenin yolu stok programından veya ön muhasebe programından geçmektedir. Barkod sistemi kullanılarak el terminalleri üzerinden veya muhasebe programının sipariş modülü ile oluşturulan siparişler; mağazaya, markete veya depoya teslim alınırken el terminali kullanılarak hatalar sıfıra yaklaşmakta stok yönetimi de doğru olarak yapılabilmektedir. Günümüzde barkod sistemi hayatımızın her bir aşamasına girmiş kimlik kartları yaka kartları gibi kişisel şeyler bile barkod sistemi ile takip edilmeye başlanmıştır.
Rf-Id Barkod Sistemi Yerini Geçecek mi?
Yeni teknoloji olarak barkod yerine rf-id (çipli barkod) bazı sektörlerde kullanılmaya başlanmış ama stok yönetimi için yeterli başarı sağlanamamıştır. Daha çok köprü ve otoyol geçişlerinde kullanılan rf-id teknolojisi son yıllarda kimliklerin ve pasaportların da içine girmiştir. Firmalar demirbaş yönetiminde ise bazan barkod sistemini kullanırken bazan de rf-id teknolojisini kullanmaktadır. Barkod sistemi yerine rf-id nin geçememesinin sebebini incelediğimizde iki büyük etken görmekteyiz
İl olarak rf-id etiketleri (tag) fiyat olarak oldukça pahalıdır. Barkod kullanımında kağıda veya özel etiketlere basılarak kullanılan barkodlar üreticiler tarafından disiplinli olarak ürünlerin ve kolilerin üzerine basılmakta iken maliyet unsurundan dolayı rf-id burada barkodun yerini alamadı. Bazı büyük üreticiler palet bazında takip yapmak için palet etiketlerinde barkod yerine rf-id tag kullanmaya başladılarsa da bu ürün bazına ve koli bazına indirgenemedi. Bu da rf-id nin barkod sistemi yerine geçmesine en büyük engeli teşkil ediyor.
İkinci engel olarak baktığımızda ise tekstil firmalarında güvenlik etiketleri ile birleştirilerek kullanılmak istenen sökülebilen etiketlerle birleşen rf-id etiketler sayım aşamasını kolaylaştırırken kasada ürünleri toplu olarak okumak istediler. Burada yapılan denemelerde içinde 100 ürün olan bir sepeti toplu olarak okumak istediğimizde bazan 98 bazan 97 gibi farklı sonuçlar çıkmakta ve neyin okunamadığı izlenememektedir. Burada etiketler birbirine değerek sistemin verimli çalışmasına engel olmaktadır.
Gıda da ise metale değen veya sıvı ürünlerin arka tarafında kalan etiklerin yansımalardan veya etiketin metalden dolayı deaktif olmasından okunamadığı görülmüştür. Günümüzde rf-id barkod sistemi yerine kuyumculuk, saatçilik gibi daha değerli ve disiplin içeren sektörlerde kullanılmaya başlanmıştır.
Yakın gelecekte bizim beklentimiz barkod sistemi ile rf-id sisteminin galibinin barkod sistemi olacağı yönündedir. Ama gelişen teknoloji her gün farklı bir nimetle karşımıza çıkmakta bu da farklı teknolojilerin stok yönetiminde barkodun yerini alabileceğini bize göstermektedir.
Stok yönetiminde son 30 yılın gerçek hakimi barkod sistemi olmuştur. Her geçen gün evrim geçirmiş gelişmiş ve günümüzde üretimden satışa depo yönetimine kadar tek hakim konumuna gelmiştir.